De nationale voorleesdagen is een jaarlijks terugkerende landelijke campagne om het voorlezen aan kinderen die zelf nog niet kunnen lezen, te stimuleren. Voorlezen heeft een positief effect op de woordenschat, spelling en tekstbegrip bij kinderen.

Waarom is voorlezen zo belangrijk?
Je hoort waarschijnlijk vaker dat voorlezen goed is voor een kind. Maar wat mist een kind nu eigenlijk als je het niet zou doen? Je praat immers veel met een kind en legt uit hoe dingen in elkaar steken. Dat zou de woordenschat toch genoeg moeten stimuleren?

Door regelmatig voor te lezen, leren kinderen nieuwe woorden en hoe een goede zin is opgebouwd. Ook leren ze luisteren, zich te concentreren en wordt de fantasie gestimuleerd.

Vooral kinderen tussen de twee en vijf jaar worden veel voorgelezen. Een kind hoeft echter nog niet te kunnen praten om voorgelezen te worden.

Vanaf 3 maanden oud
Al vanaf het moment dat een baby nieuwsgierig om zich heen kijkt en iets kan vasthouden kun je beginnen met ‘voorlezen’. In een knuffel-, bad- of kartonboekje bekijk je samen met een baby de plaatjes en blader je rustig door het boekje. Het liefst een boekje met herkenbare onderwerpen uit de directe omgeving. Wijs de plaatjes aan en benoem ze. Doordat ze zien hoe iets eruit ziet als je het benoemt, leggen ze het verband tussen het ‘ding’ en het woord dat daarbij hoort. Gun een baby even rust als hij wegkijkt, een baby krijgt al snel te veel indrukken. Als een baby iets ouder is kun je beginnen om een boekje met korte teksten voor te lezen. Zo leert een baby hoe een goede zin is opgebouwd.

Dreumesen
Een dreumes kan luisteren naar korte verhaaltjes, waarbij duidelijke, kleurrijke en herkenbare plaatjes staan. Door te kijken naar een kind, zie je waar zijn behoefte ligt: bij het verhaal of juist bij het reageren op de plaatjes. Meestal zijn de plaatjes belangrijker dan de tekst. Slaat de tekst niet aan, laat deze dan los en richt je op de plaatjes.

Peuters van 2 – 4 jaar
Peuters van twee en drie jaar vinden het al leuk om een kort verhaaltje te horen bij de plaatjes. Een peuter kan al heel bewust een boek kiezen. Hij weet welk boek hij wil lezen en heeft inmiddels een eigen smaak ontwikkeld. Plaatjes kijken blijft nog belangrijk, maar maken meer onderdeel uit van het verhaal. Eenvoudige teksten met rijm en herhaling zijn een aanrader. Ze scheppen een bepaalde verwachting en helpen te voorspellen wat er komen gaat. Het kind wordt gestimuleerd om hardop ‘mee te lezen’, het roept (rijm)woorden en vult zinnen aan.

Kinderen vinden het fijn als een boek vaker voorgelezen wordt. ‘Nog een keer!’ is toch wel een uitspraak die na het voorlezen geregeld gehoord wordt. Het is een ‘feest van herkenning’, maar ook krijgen kinderen door herhaling een beter beeld van het verhaal. Herhaling zorgt er niet alleen voor dat kinderen méér woorden leren, maar ook dat hun begrip van de woorden diepgaander is.

Kleuters vanaf 5 jaar
Interactie (samen praten over het verhaal) is van belang tijdens het voorlezen. Een kind van vijf jaar of ouder kun je al langere verhalen gaan voorlezen. Niet alleen de inhoud van boeken, maar ook de gesprekken die je tijdens het voorlezen hebt, zijn stimulerend. Het voorleesmoment leent zich namelijk goed voor het voeren van sociale gesprekken; tijdens het voorlezen praat je veel vaker over wat er in iemands hoofd omgaat dan op andere momenten gedurende de dag.

Kinderen die zelf lezen
Blijf doorgaan met voorlezen, zolang je kind het leuk vindt. Soms is een verhaal nog te moeilijk om zelf te lezen of te begrijpen. Veel kinderen blijven het fijn vinden om samen te genieten van een verhaal.

Gekke stemmetjes
Door gekke stemmetjes te doen en in toonhoogte te variëren kun je een kind geboeid houden tijdens het lezen. Tijdens het voorlezen is het belangrijk dat je een prettig leestempo hanteert. Pas je tempo aan zodat iedereen het begrijpt. Het is belangrijk om tijdens het lezen goed contact te houden met het kind en steeds te kijken hoe het reageert op het verhaal. Wanneer een kind het verhaal eng vindt, kan door middel van een grapje tussen door, een andere intonatie, een andere woordkeus en eventueel het verhaal aanpassen of een stukje overslaan het verhaal minder eng gemaakt worden. Terwijl bij een kind dat geniet van een spannend verhaal, het verhaal extra spannend gemaakt kan worden door middel van intonatie.

Praat verder…
Vaak komen kinderen tijdens het voorlezen met vragen en opmerkingen. Het is goed hier op in te gaan, maar het verhaal daarna wel weer op te pakken. Nadat het verhaal dan uit is, kan nog even verder gepraat worden. Wanneer het kind zelf niet met reacties op het verhaal komt, kan het goed zijn vragen te stellen.

Hoe maak je er écht een voorleesfeestje van?

Start met het bekijken van de voorkant van het boek.
Laat het kind raden waar het verhaal over zou kunnen gaan. Spot je een olifant? Of misschien een tijger? Op deze manier raakt je kind nieuwsgierig naar het boek, activeert het zijn voorkennis en komt het helemaal in de stemming.

Stop tijdens het voorlezen midden in het verhaal en laat het kind voorspellen wat er zal gebeuren.
Lees vervolgens verder en kom er samen achter of de voorspelling klopte. Hierdoor wordt het kind nieuwsgierig naar de verdere ontwikkelingen in het verhaal en wordt zijn fantasie nog meer gestimuleerd.

Geef het kind de ruimte om te reageren op het verhaal.
Creëer af en toe een stilte, wijs iets aan of stel een vraag. Bespreek kort de reactie. Geef zelf ook zo nu en dan je reactie op het verhaal of een illustratie (‘Wow, zie je hoe groot die beer is?’). Op deze manier leert het kind nieuwe verbanden te leggen.

Moeilijke woorden schrikken kinderen meestal niet af.
Vaak begrijpen ze door het verhaal wel wat de woorden betekenen. Leg een woord soms eenvoudig uit of wijs het aan op een tekening in het boek.

Voor kinderen is herhaling van onschatbare waarde.
Dus aarzel niet om hetzelfde boek vaker voor te lezen. Herhaling is goed voor het geheugen, de woordenschat en om nieuwe informatie een plek te geven.

Laat jouw plezier in lezen zien!
Praat vol enthousiasme over boeken en maak van lezen een waar feest!

Prentenboek van het Jaar 2025

Het Prentenboek van het Jaar 2025 is Rinus van Ingrid & Dieter Schubert

Vroeger was opa een hele wilde neushoorn. En hij was sterk, reuze sterk. Hij kon wel honderd boomstammen tegelijk optillen.
Maar nu is opa oud. Het liefst ligt hij de hele dag wat in de schaduw te dommelen.
Vandaag past hij op Rinus. En die wil vooral spelen en ravotten!

Tijdens De Nationale Voorleesdagen is er een mini-editie beschikbaar van Rinus. Dit prentenboek is gedurende De Nationale Voorleesdagen voor slechts € 5,75 in de boekhandel te verkrijgen.

Ook dit jaar zijn er weer gratis vertalingen van het Prentenboek van het Jaar 2025 beschikbaar in het Pools, Turks, Arabisch en Oekraïens. Ga tijdens De Nationale Voorleesdagen van 22 januari tot en met 1 februari 2025 naar de bibliotheek en vraag om deze gratis vertalingen. De vertalingen kunnen gebruikt worden naast het prentenboek Rinus om zo het verhaal ook meertalig voor te kunnen lezen.

Veel voorleesplezier!